PMBOK, PMBOK, Project Management Institute'un (PMI) tanımladığı şekilde proje yönetimi ile ilgili standart terminoloji, en iyi uygulamalar ve süreç kılavuzlarını içeren bir belgedir. Mevcut altıncı baskısında, bilgi birikimi zaman içinde gelişmek üzere oluşturulmuştur ve uluslararası alanda proje yöneticileri için temel bir kaynak olarak kabul edilmektedir. PMBOK olarak atıfta bulunulan bu rehber kitapta, beş işlem grubuna ayrılan 49 işlem ve bir matris yapısında on bilgi alanı yer almaktadır.
Rehberin çoğunluğu proje yönetimine özgü konuları kapsar, ancak bütçeleme, planlama, finansal tahmin, personel alma, kurumsal yaklaşım ve yönetim bilimi gibi örtüşen daha geniş temalardan da bahseder. Benzer yönetim standartlarıyla uyumlu olan PMBOK, bir projeyi tamamlamak için birbiriyle çakışan ve etkileyen süreçler etrafında formüle edilmiştir. Rehbere göre, bir projenin üç aşaması girdiler, araç ile teknikler ve de çıktılardır. Bunlar tipik proje yönetimi adımlarını ve tekniklerini ana hatlarıyla belirtmek için bir projenin genel yaşam döngüsünü oluşturmada kullanılır. Bu, özellikle CAPM veya PMP sertifikalarına ulaşmak isteyen, proje yöneticisi olmak isteyen yada olanlar için önemli bir araçtır. PMBOK, Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü, Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü ve Uluslararası Teknik Rapor Standardizasyon Örgütü gibi uluslararası saygın kuruluşlar tarafından kabul edilmiştir.
Süreç Grupları
PMBOK, bir işletmeyi yürütmek veya bir projeyi denetlemek için gereken genel yönetim işlemlerini kategorilere ayırmak için beş süreç grubu kullanır.
- Başlatma: Bunlar, bir ihtiyacın belirlenmesi, bir endişenin giderilmesi veya yetki alınması gibi yeni bir projenin başlangıcını başlatan süreçlerdir.
- Planlama: Bunlar, kapsamın sınırlandırılması, hedeflerin iletilmesi ve saldırı planının tanımlanması gibi projenin ilk teklifini belirleyen süreçlerdir.
- Yürütme: Projenin, proje planında ve toplantı şartlarında belirtilen işi gerçekleştirmesi için tamamlanan süreçlerdir.
- İzleme ve Kontrol: Projenin gelişimini izleyen ve inceleyen, gerektiğinde değişiklik yapan ve son teslim tarihlerini uzatan süreçlerdir.
- Kapatma: Bunlar, projenin tamamlanan tüm işlerinin kalite kontrolünü yapan ve onları resmi kullanım için sonlandıran süreçlerdir.
Bilgi Alanları
Beş süreç grubu ayrıca, bir projenin farklı aşamalarında örtüşen on bilgi alanına veya bileşenine ayrılabilir.
- Proje Entegrasyon Yönetimi: Bu, ortak bir hedefe yönelik çalışmalarda herhangi bir projenin çeşitli hareketli parçalarının sorunsuz bir şekilde birleştirilmesi veya bir araya getirilmesi sürecini ifade eder.
- Proje Kapsamı Yönetimi: Bu; her bir projenin, zaman geçtikçe projenin kapsamının genişlemesinin önüne geçerek, yalnızca projenin başlangıcında tanımlanan işi içermesini sağlamak anlamına gelir.
- Proje Takvimi Yönetimi: Bu, hesap verilebilirliğin güçlendirilmesi ve son tarihlerin gerektiği gibi ayarlanması da dahil olmak üzere her proje için etkinliklerin doğru ve güncel bir programının tutulmasını ifade eder.
- Proje Maliyet Yönetimi: Bu, işçilik, malzeme ve ekipman maliyetlerini başlangıçta onaylanmış bütçe altında tutmak için her projenin finansal yönlerini planlama, bütçeleme ve kontrol etme anlamına gelir.
- Proje Kalite Yönetimi: Bu, her projenin başlangıcında kalite politikalarının ve hedeflerinin oluşturulması anlamına gelir, böylece projenin herkesin ihtiyaçlarını karşılaması için sürekli kontroller yapılabilir.
- Proje Kaynek Yönetimi: Bu, proje ekibinin üyelerine bilgi, uzmanlık ve beceriyi en metodik şekilde kullanacak şekilde yetki vermeyi ifade eder.
- Proje İletişim Yönetimi: Bu, projeyi çevreleyen bilgiyi tüm katılımcılarla birlikle dağıtmanın, izlemenin, kontrol etmenin ve depolamanın en etkili yolunun belirlenmesi anlamına gelir.
- Proje Risk Yönetimi: Bu, her bir proje için riski tanımlayarak, analiz ederek ve kontrol ederek bir risk yönetimi planı oluşturmak ve ortaya çıkabilecek sorunları ele almak için bir yanıt planı oluşturmak anlamına gelir.
- Proje Tedarik Yönetimi: Bu, projeyi tamamlamak için gereken ürün veya hizmetleri edinmek anlamına gelir. Bu bilgi alanındaki alt kümeler arasında tedarik planlaması, talep planlaması, kaynak seçimi, sözleşme yönetimi ve sözleşme kapanışı bulunmaktadır.
- Proje Paydaş Yönetimi: Bu, projeye dahil olan tüm kişilerin veya ekiplerin, hangi rollerin oynayacaklarını, beklentilerinin ne olduğunu ve hangi yönetim stratejilerinin uygulanacağını belirlemek anlamına gelir.